هشدار دکتر بهروز باریک‌بین درباره استخرهایی که میزان کلرامین در آنها بالاست
سمیه مقصودعلی
با شروع فصل گرما، استخرهای عمومی پررفت و آمد می‌شوند و به رسیدگی بهداشتی بیشتری نیاز دارند. استخرها، به‌خصوص آنهایی که سرپوشیده هستند، محیط مناسبی برای رشد انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شوند. آب استخر راکد است به همین دلیل نه‌تنها باید تمیز و ضدعفونی باشد بلکه باید توانایی ضدعفونی کردن هم داشته باشد تا هرگونه میکروبی که از بیرون وارد آن می‌شود، از بین برود. به تازگی خبری در مورد ترکیب کلرامین که در اثر واکنش مواد آرایشی با کلر به وجود می‌آید و می‌تواند عامل ابتلا به آسم و آلرژی‌های پوستی شناگران باشد، منتشر شده است. با دکتر بهروز باریک‌بین، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره همین موضوع گفت‌وگو کرده‌ایم.
سلامت: چرا برای ضدعفونی کردن آب استخر از کلر استفاده می‌کنند؟
کلر ارزان است و در عین کاربری ساده، قدرت ضدعفونی زیادی دارد. البته برای موثر بودن باید PH آب خنثی و میزان مشخصی از کلر در آب وجود داشته باشد. در صورتی که PH آب متغیر باشد، کلر درست عمل نمی‌کند. میزان کلر موجود در آب را به کمک تراشه‌های رنگی می‌سنجند. البته فقط کلر عامل تمیزی آب نیست و درون استخرها دستگاه‌های تصفیه و صافی‌هایی وجود دارد که مرتب آب را تصفیه می‌کند. برای حفظ پاکیزگی، فیلترها باید هفتگی تمیز شوند. محیط استخر و کف زمین نیز باید روزانه با مواد شوینده شسته شود و آب‌کشی، لازم و ضروری است تا از بروز هر نوع بیماری پوستی به‌خصوص در ناحیه کف پا پیشگیری شود.
سلامت: محیط استخر مرطوب است و از آنجا که رفت و آمد در آن زیاد است، احتمال رشد قارچ و انتقال آن و بروز بیماری‌های قارچی افزایش می‌یابد. چگونه می‌شود از این مشکل پیشگیری کرد؟
تنها راه پیشگیری از رشد قارچ و باکتری در استخر، رعایت بهداشت است. برای بررسی این مسئله، مرتب مسئولان نمونه‌هایی از مناطق مختلف استخر تهیه و به آزمایشگاه ارسال می‌کنند، اما غیر از بهداشت محیط استخر، بهداشت افرادی که در آن کار می‌کنند و شناگران نیز مهم است.
سلامت: از کجا متوجه‌شویم این مسائل در استخر رعایت می‌شود و آب آن آلوده نیست؟
زیاد بودن بوی کلر و التهاب و قرمزی چشم به‌دلیل بالا بودن میزان کلرامین و نشانه آلودگی آب است. وقتی کلر به آب اضافه می‌شود، چند محصول شیمیایی به‌وجود می‌آید که کلرامین یکی از آنهاست. در واقع مقداری از کلری که به آب اضافه می‌شود، با از بین بردن باکتری‌ها آب را ضدعفونی می‌کند ولی ترکیب کلرامین به‌وجود می‌آورد. باقی کلر موجود در آب، آن را به ماده‌ای ضدعفونی‌کننده تبدیل می‌کند. کلر آزاد این قابلیت را دارد که با آمونیاک ترکیب شود و کلرامین ایجاد کند. عوارض کلرامین بیش از کلر آزاد است و نباید میزان آن از 6/0 میلی‌گرم در لیتر بالاتر رود. برای از بین بردن کلرامین آب معمولا به آن کلر آزاد اضافه می‌کنند، به عبارتی طی 4 مرحله اول به آب کلر اضافه می‌کنند، بعد کلرامین ایجاد می‌شود. دوباره با اضافه کردن کلر و ایجاد شوک، کلرامین را از بین می‌برند و دوباره کلر آزاد اضافه می‌کنند. اگر این روند درست اجرا نشود، میزان کلرامین بالا می‌رود و آب آلوده، فضای مناسبی برای رشد باکتری‌ها می‌شود.
ضرورت استحمام پس از استخر
بعد از خروج از استخر شستن سر و بدن با شامپو الزامی است. این کار باعث پاک‌شدن ترکیب‌ها کلر از روی پوست می‌شود. در صورتی که دوش نگیرید این ترکیب‌ها روی پوستتان می‌ماند و پوست را مستعد خشکی و اگزما می‌کند. برای از بین رفتن بوی کلر می‌توانید از شامپوهای خوشبوکننده استفاده کنید. خشک کردن مو و تن بعد از حمام الزامی است زیرا قارچ‌ها در محیطی نمناک سریع‌تر رشد می‌کنند. فراموش نکنید حتما پاها و لای انگشتان‌تان را نیز خشک کنید و مایو خیس را حتما درآورید و در کیسه‌ای گذاشته و به محض رسیدن به خانه بشویید و خشک کنید. بعد از دوش گرفتن و قبل از خارج شدن از محیط استخر باید پوستتان را با کرم‌های مرطوب‌کننده آبرسانی و از ضدآفتاب استفاده کنید. خشک کردن کامل موها هم اهمیت زیادی دارد. می‌توانید اجازه بدهید موها در هوای آزاد خشک شوند اما اگر فرصت کافی ندارید از سشوار استفاده کنید. هرگز موها را برای مدت طولانی در حوله نپیچید.
